- Het Selectief Productief Collectief -

De straat waar ik woon, was nog niet zo heel lang geleden een veld vol appelsienbomen. Daar word ik nog wel eens aan herinnerd wanneer ik een bruine rat in de patio vind of een dikke spin in de woonkamer.

Die velden opdelen in percelen verliep niet helemaal zonder numeriek gegoochel: kennelijk was er geen waterdicht systeem voorhanden voor het toekennen van de huisnummers. Toen mijn ex en ik het stukje grond kochten waar ik nu op woon, kregen we het nummer drie toegekend. Een paar jaar later, toen ons huis al een tijdje overeind stond, werd het vijf. “5 (antes 3)” schreef ik in onuitwisbare zwarte inkt op onze witte brievenbus.

Weer een jaar of twee later kregen we het bericht dat we niet langer op nummer vijf, maar op 23 woonden, alsof iemand op het gemeentehuis zich zo stierlijk had zitten vervelen dat ze ons huisnummer voor een rekenkundig spelletje hadden gebruikt en de vijf hadden opgesplitst in twee plus drie. Diepe zucht. We kleefden in zwarte stickers een 23 op de voordeur en op de brievenbus, en schreven banken, vrienden en familie aan met de opdracht ons huisnummer in hun bestanden te veranderen.

Net na mijn echtscheiding kreeg ik een brief van de gemeente met het nieuws dat ik, zonder te verhuizen, weer maar eens op een nieuw adres terecht was gekomen: nummer 19 dit keer. Alsof ze het huis en mijn nieuwe leven een verjongingskuur toewensten. Op zich kon ik dat wel appreciëren, maar ik vond het vooral ongemakkelijk. Zouden post en pakketjes nog wel toekomen? Het had best een tijdje geduurd voor die 23 ingeburgerd was geraakt. Maar goed, ik besloot te doen wat ik moest doen en ging naar het gemeentehuis, waar ik een stevige plakplaat met het nummer 19 kreeg. Die kleefde ik op de brievenbus, onder het kleine stickertje 23 (de “5 antes 3” was ondertussen bijna volledig afgebleekt door de zon). Met wat fantasie woonde ik nu op nummer 2319, wat heel erg Beverly Hills 90210 klonk. Maar ik vreesde dat het vooral voor verwarring zou zorgen.

En verwarring is er zeker, maar die heeft vooral te maken met het feit dat ik de enige aan mijn kant van de straat ben die haar huisnummer heeft veranderd. Daar sta ik nu, met mijn dikke, fiere negentien, midden tussen de éénentwintig van de buren aan de ene kant, en de vijfentwintig van de buren aan de andere kant. Daarnet nog moest ik de straat oplopen om een pakjesbezorger terug te halen die een heel eind verderop gereden was, omdat ze alle nummers gezien had, behalve dat van mij.

Ik weet niet waarom de buren hun nummer niet hebben aangepast, en ik ga er ook niet naar vragen. Waarschijnlijk wachten ze gewoon op de volgende wijziging.




KV

Er komt een liedje voorbij op de radio en het gooit zomaar de deuren open van vertrouwde kamers, waarvan ik het bestaan vergeten was. Het verbaast mij telkens weer hoeveel muziek vermag. Hoe diep ze kan snijden, maar ook hoeveel werelden – oude en nieuwe – ze schijnbaar achteloos ontsluit.

Jazeker komt er een liedje voorbij in de ochtendlijke helletocht vol haast. Ik, één en al bips op de fiets en headphones op het hoofd, zwenkend tussen glibberge Gentse tramsporen. ‘Ready or Not’ zingen Lauryn Hill en haar Fugees, net op het moment dat ik een grote vitrine passeer in de Veldstraat, waarin een joekel van een plastieken kerstboom. Op de vensterruit: ‘Christmas is coming!’. Met uitroepteken. Het is 13 september, godbetert. Dus neen: not ready.

Voodoo, I can do what you do, easy
Believe me, fronting n- give me heebie-jeebies
So while you imitating Al Capone
I'll be Nina Simone and defecating on your microphone

Mijn zilveren kop wiegt mee op het ritme van de beat en ik moet lachen om die heebie-jeebies. Plots ben ik weer 22. Het jaar is 1996 en ik vind een uitgever bereid mijn eerste dichtbundel uit te geven, getiteld ‘Wild Vlees’, ook al ben ik verre van een wild type. Bro – wie anders? – ontwerpt de cover. Het jaar is 1996 en mijn jeugdlief Stéphanie is van het beste dat mij in die 22 jaar overkomen is. Zoals het mooie verhalen betaamt, blijft het sprookje niet duren. Weinig later kruist Swaane – ja hoor, Au-Parleur-Swaane – mijn pad in een Brusselse hogeschool waar we allebei Gezinswetenschappen gaan studeren op zaterdag, want door de week zijn we aan de arbeid. Ik herken meteen een zielsverwant in haar. Er ontstaat een hechte vriendschap die altijd al voorbestemd leek. Initieel wordt ze afgekleed met een platonisch sluiertje. We blijken beiden een grote boon te hebben voor The Fugees en Mary J. Blige. We delen ook een liefde voor boeken en taal. We zullen elkaar evengoed jaren uit het oog verliezen. Gelukkig zijn er mooie liedjes die nooit helemaal voorbijgaan. En zie ons nu samen met Bro en ander heerlijk volk wekelijks een online krantje maken, of hoe je ’t ook wil noemen.

Al die dingen flitsen door mijn hoofd, terwijl Lauryn haar laatste noten neerlegt. Ik ga prompt in de remmen, verlaat de live-luisteren-app van mijn favoriete radiozender en duik in Spotify waar ik het volledige album van weleer opduik. Even later zet ik mijn weg Fu-Gee-La-gewijs verder.

Al de dingen hierboven flitsen door mijn hoofd, en het is dus de muziek die dit vermag, en samen met haar schiet ook mijn fotografisch geheugen in gang. Beelden rollen voorbij, geuren dringen mijn neusgaten binnen terwijl de Fugees mij langzaam doden met hun volgend lied. Wanneer ik voor het eerst ‘Killinig me softly’ hoor, denk ik dat het een eigen creatie is van Lauryn & co. Bro’s bro Roel – wie anders? – en bijgevolg ook een beetje mijn bro haalt mij uit de waan en zet Dusty Springfield op mijn radar. Hij zal de luiken nog vaker opengooien en daarmee heelder universums. Wanneer Coolio’s ‘Gangsta’s Paradise’ mij tot heupwiegen aanzet, is hij het die mij ‘Songs in the key of life’ van Stevie Wonder in de handen duwt, met daarop niet alleen ‘Pasttime Paradise’, maar ook ‘Sir Duke’, ‘Masterblaster’ en nog een karrenvracht andere geniale songs. En ik maar denken dat Stevie die gast was van het barslechte, tenenkrullende ‘I just called to say I love you’.

‘Ik belde zomaar even om je te zeggen dat ik van je jou.’

Soms zou je willen, of heel even toch, dat alles weer zo simpel was als dát, als één zo’n telefoontje waarmee je een bloeden stelpt. Je zou willen dat je weer naïefweg 22 was, en vervuld van grootse toekomstdromen. Doordrongen van het geloof dat liefde voor altijd is.

Dat is ze niet. Liefde is een klassieker van Stevie Wonder, wellicht, die om de zoveel tijd gecovered of gesampled wordt. Lang nadat ze voor het eerst verdampte in de ether.


JV

Het is 30 augustus en ik sta te wachten op het perron. De blauwe lucht is vol van heimwee naar hoogzomer. Ook het licht lijkt al subtiel veranderd en legt een diepgele filter op de wereld, een warme, gouden gloed waar toch al wat scherpe ochtendfrisheid in doorsijpelt. Het is een weerkerend fenomeen: met het verstrijken van de maand augustus zwelt een gevoel van nostalgie en weemoed aan dat op me drukt. Het plan is om mijn hart en hoofd vandaag even te laten uitwaaien aan zee.

Hoewel mijn medereizigers voornamelijk uitgedost zijn met een zilveren haardos, zie ik – eens ik ben neergestreken op het strand – vooral innig verstrengelde jonge koppeltjes die het einde van de zomer in elkaars armen vieren met zilte zoenen. Geef hen eens ongelijk. Mijn uitverkoren gezelschap is het boek dat ik al een aantal weken bij me draag, de volle 638 blz. lang. De bladwijzer toont onverbiddelijk dat het bijna tijd is om afscheid te nemen. Hij torst steeds meer gewicht en vindt dat het zo stilletjes aan wel geweest is.

Met het slinken van de pagina’s bekruipt me hetzelfde gevoel als bij het verglijden van de dagen in augustus. Ik ben nog niet klaar om los te laten, maar ik weet dat het onvermijdelijke moment er zit aan te komen. Zo meteen zal de gedempte plof klinken van een dichtgeklapte kaft en zal het lijken alsof het boek een zucht van opluchting slaakt: het verhaal is verteld. Zoals de afdruk van inkt op mijn arm, als ik de krant lees op een bloedhete dag, zo zullen ook de woorden van het boek een deel van mij geworden zijn en zal ik er mijn eigen betekenis aan geven.

Dit boek is bijzonder en ik was vastbesloten de laatste momenten samen te beleven met mijn voeten in het zand en enkel het ruisen van de zee als soundtrack. Ik wandel een tijdje langs de branding en zoek een uitgelezen plekje uit om wel ja, mijn boek uit te lezen. Mijn ogen verslinden de laatste bladzijden, mijn hoofd puzzelt de finale stukjes verhaallijnen aan elkaar, mijn oren spitsen zich al een beetje als voorbereiding op de zachte plof dat het afscheid inleidt.

Tot plots: tak, tak, tak. Ik kijk op en zie een meisje en een jongen met houten strandpalletjes spelen, op enkele meters van mij. Bedreven zijn ze er niet in, toch bederft dat hun pret niet. De mijne daarentegen. Tak tak tak. Hoe meer ik het geluid probeer te negeren, hoe luider het wordt. Weg cocon, weg magisch moment. Uit pure nieuwsgierigheid blijf ik doorlezen tot het bitterzoete einde, maar het momentum kan ik vaarwel zeggen. Met tegenzin sta ik op en pak mijn boeltje in de hoop verderop wel stilte te vinden, of op zijn minst minder onrust te voelen. Toch een beetje het opzet van deze eendag-/eenvrouwtrip.

Maar behalve het boek vervoegt ook Murphy blijkbaar mijn gezelschap vandaag. Een seeking komt met een hels lawaai aanzetten en na een tijdje over en weer te vliegen, blijft hij uiteindelijk boven één bepaald punt in zee cirkelen. Een reddingsboot vervoegt de helikopter. De lichte irritatie die ik eerst voelde, maakt plaats voor bezorgdheid dat er werkelijk iets aan de hand is. Ik wend mijn ogen af (mijn oren jammer genoeg niet, dat heb je met geluid, je kan het moeilijk ontlopen). Ik wil namelijk geen ramptoerist zijn. Mijn medestrandlopers hebben daar blijkbaar minder problemen mee. Een hele meute verzamelt zich op dijk en strand. Alleen de meeuwen schijnen uit hun gewone doen te zijn en blijven onverwacht stil.

Ik check al wandelend de nieuwsberichten, maar omdat er daar niks verschijnt, ga ik ervan uit dat het slechts een oefening was. Gelukkig maar. Ondertussen merk ik dat mijn hartslag is toegenomen, samen met mijn onrust. Ik voel ook een bepaalde ergernis, omdat ik mijn boek niet op een fijne manier heb kunnen afsluiten. Maar het gaat om meer dan dat: tijd voor mezelf is uitermate schaars en als er plots ruimte is, leg ik mezelf een immense druk op om alles uit die dag te halen. Ik moet er bewust van genieten, ik moet rusten, ik moet dit en dat doen.

Ik bestel een thee en een taartje bij een bekende bakkersketen en prent mezelf in dat dit toch ook al mooi meegenomen is. In een zetel zitten met wat lekkers, in volle focus op mijn eigen gedachten, mijn schrijfschriftje bij mij. Het hoeft niet altijd spectaculair te zijn. En kijk, mijn lijf begint zich zowaar te ontspannen en rond mij zie ik de contouren van een rustige cocon verschijnen. Schrijven helpt altijd.

Bijna was ik erin geslaagd me helemaal in mezelf te keren, tot er een oude vrouw plaatsneemt aan het tafeltje naast mij. “Please, begin niet te praten”, denk ik smekend. Maar Murphy heb ik blijkbaar nog niet van me afgeschud. “Is deze tafel vrij,” roept ze, terwijl ze haar rollator trillend vasthoudt en me vragend aankijkt. Haar hoorapparaat ten spijt hoort ze noch mij, noch zichzelf, zo getuigt het volume waarmee ze spreekt. Ik knik ja. Ze gaat zitten, schuift de kopjes en bordjes opzij van de vorige klant en begint in een papieren winkeltas te wriemelen.

Midden in een volgende gedachte, onderbreekt ze mij weer: “Moet je dit hebben?” Ik kijk verstrooid op. Ze houdt een handtas omhoog waaraan naast het prijskaartje, ook een aapje hangt te bengelen. Blijkbaar zijn ze bij Kipling nog niet van dat handelsmerk afgestapt en even word ik terug gekatapulteerd naar een speelplaats in de jaren ’90. “Nee, hoor. Hou dat maar bij, het komt misschien nog van pas om je handtas goed te herkennen”. De vrouw laat niet los. “Heb je geen kindje?” kaatst ze terug. Ik besef dat mijn argumenten weinig uithalen, voornamelijk omdat ze me niet hoort. “Ja, maar…”. Ik schud mijn hoofd en gebaar dat het ok is. Teleurgesteld stopt ze de handtas weg en slurpt luid verder aan haar koffie.

Ik voel wat medelijden in me opwellen. Misschien is dit het enige contact dat ze heeft vandaag met iemand. Maar een gesprek voeren, zit er niet in. Al ben ik op het punt gekomen dat ik het wel zou willen, ze hoort me toch niet. Plots staat ze op, met een gezwindheid die me verbaast. Ze neemt haar rollator en ziet dat ik naar haar kijk. Ik glimlach en zeg: “Nog een fijne dag en succes met de handtas”. Maar zij verstaat: “Geef me die aap toch maar”. Want prompt duwt ze haar handtas in mijn richting: “Moet je het toch hebben?” en er verschijnt een aandoenlijke schittering in haar ogen. “Anders had ik het toch maar in de vuilbak gegooid.”

Ik ga overstag en maak het aapje los van de handtas begeleid door duidelijke en, uiteraard, luide instructies langs haar kant. Ze is zichtbaar tevreden dat ze die onnozele lastpak van een aap kwijt is, die smet op haar nieuwe, chique handtas. Ik bedankt haar en zwaai even. Zij ook. 90’s kids weten natuurlijk wat het eerste is dat ik vervolgens doe: juist, ik kijk op het etiketje om te weten te komen welke naam de mensen van Kipling nu weer voor dit beestje bedacht hebben (of is dat één persoon die die opdracht toevertrouwd kreeg en zijn dagen hiermee vult, zoals de persoon die de namen van orkanen verzint?). Stel je voor dat daar nu Murphy op staat, denk ik. Dat zou wel heel toevallig zijn. De Chief Naming Officer was wel bij de M gekomen in zijn excel, maar de aap heet Maria, niet Murphy.

Terug naar de orde van de dag, die gekenmerkt wordt door alles behalve orde. En ja hoor, ik heb Maria nog maar net opgeborgen, of de relatieve rust die was weergekeerd, wordt alweer onderbroken door een ouder echtpaar dat het tafeltje naast mij inneemt. Ik zucht onhoorbaar (ik heb daarnet goed geoefend), maar het blijft verrassend genoeg stil naast me. Meer nog: hij en zij zeggen geen woord tegen elkaar. Ik hoor enkel het getik van haar taartvorkje tegen het koude porselein. De stilte is zo luid dat ik opkijk van mijn notitieboekje. Een ongemakkelijk gevoel bekruipt me.

En plots heb ik heimwee naar de vrouw met het kapotte hoorapparaat en het koppeltje met de strandpalletjes. Zo komt de aap dan toch uit de mouw: in mijn zoektocht naar rust vandaag klonk niks zo oorverdovend als dat stilzwijgen.


EVB

Naar mijn mening zijn er twee soorten mensen op de wereld: diegenen die problemen veroorzaken en diegenen die naar oplossingen zoeken. Ik ken zelfs mensen die van alles een probleem proberen te maken zodat ze iets hebben om over te zeuren en te klagen. Ze vinden daarin het perfecte excuus om niks te doen en op hun gat te blijven zitten.

Naar mijn mening zouden we die mensen naar een soort heropvoedingskamp moeten sturen en ze elke keer dat ze klagen of weigeren om iets op te lossen een flinke stamp tegen hun kont geven. Tegelijkertijd kan dit worden gekoppeld aan een therapie voor mensen met agressieproblemen. Dat die dan de stampen mogen uitdelen bedoel ik.


Amedé

In Frankrijk staan veel bordjes met “zachte berm” (épaule douce: zachte schouder) op.

• Waarom zie je nooit “harde berm” staan?
• Ze kregen dat paaltje de grond niet in.

Twee jonge jagers zijn op jaagpad als één van hen plots in elkaar stuikt. Na herhaalde pogingen geeft hij geen krimp. De andere belt noodnummer 112.
‘Hallo mijn jachtkompaan is voor dood neergevallen. Wat moet ik doen?’.
‘We moeten eerst zeker weten dat hij helemaal dood is.’ zegt de telefonist.
‘Moment graag.’.
Het duurt even en plots is er een knal van een geweerschot te horen.
De jager komt terug en neemt de mobiel weer in zijn hand:
‘Ok. Dat is dat en wat nu?’.


GDB