- Het Selectief Productief Collectief -

Soms durf ik al eens dromen van een wereld zonder oorlog. Vroeger vond ik dat vreselijk naïef. Een utopische droom. Ik vond dat geweld inherent bij de natuur hoorde. Bij dieren is het toch ook eten of gegeten worden? Nu vind ik niet meer dat die vergelijking opgaat. Oorlog is iets heel anders dan ‘de wet van de sterkste’. Met het ouder worden zie je de absolute absurditeit van een oorlog in. Die nooit winnaars kent, enkel verliezers. En generaties getraumatiseerde mensen die hun trauma’s, op welke manier dan ook, weer doorgeven en zo blijven we in cirkels rondlopen, denkende dat dit erbij hoort en het nooit anders geweest is of anders kan zijn. Maar ik begin er wel in te geloven dat het anders kan al is er nog heel wat werk voor de boeg.

Thuis predik ik tegen pesterijen, geweld en oorlog. En pleit ik voor communicatie, empathie en kennis. Als gevoelig kind weet de jongste extra goed mijn knoppen zitten. En als puber is er natuurlijk niets leuker om die op geregelde tijdstippen in te drukken. ‘Weet je aan wie jouw stem me doet denken?’ vraagt hij terwijl ik een uiteenzetting geef over het belang van goede geschiedenislessen op scholen omdat we niet steeds dezelfde fouten zouden maken. ‘Luister hier maar eens naar’ en hij duwt zijn telefoon tegen mijn oor waaruit een luid brullende Hitler klinkt.

Ik probeer mijn jongens ook uit te leggen dat een oorlog wordt opgemaakt uit vele verhalen. Dat weet ik uit ervaring.

Mijn grootvader aan moederszijde zat bij het verzet en was dus een held. Het verhaal waarbij mijn grootvader ontsnapte aan de Duitsers werd regelmatig bovengehaald en dan hingen wij aan de lippen van onze moeder. Mijn grootvader werd als jonge man gevangengenomen en gedwongen om te voet naar Duitsland te lopen om daar te gaan werken in een kamp. Tijdens een stop vroeg mijn grootvader of hij naar het toilet mocht. Dat waren houten hutjes met een put eronder. De Duitse soldaat die de wacht hield werd afgeleid en zo kon mijn grootvader zich ingraven in die put met stront. Dat is zijn redding geweest want ze trokken verder zonder hem. Overdag hield hij zich schuil maar elke nacht sloop hij een stukje terug richting thuis. Een heel avontuur is dat geweest waarbij hij steeds vanuit onverwachtse hoek hulp kreeg: onderdak, eten, kleding en uiteindelijk ook een fiets. Ik kan me de vreugde van mijn grootmoeder levendig voorstellen toen haar geliefde man ineens weer voor haar deur stond. En als mijn moeder toen nog niet in de buik van mijn grootmoeder zat dan is dat zeker die nacht gebeurd.

Mijn vader vertelde nooit iets over zijn vader. Als wij hem iets vroegen over onze andere opa kwam er altijd eerst een diepe zucht, dan stonden zijn ogen verdrietig en werd zijn lichaamshouding star. Mijn vader had geen leuke herinneringen aan zijn vader en er waren geen stoere verhalen om te vertellen. Mijn grootvader was een collaborateur en wat voor trauma’s dat in zijn gezin heeft geslagen heeft mijn vader voor altijd getekend. Met woorden op papier ging hij op zoek naar het waarom, met woorden uitte hij zijn verachting, zijn boosheid maar ook zijn angst om te worden zoals zijn vader. Mijn grootvader die op het einde van zijn leven helemaal doordraaide en verlossing zocht in een donkere vijver tijdens een ijskoude winternacht.

Dat mijn moeder en vader later ooit samen kwamen was niet evident. Voor mijn vader de zoveelste afstraffing voor de daden van zijn vader. En die schaamte en schuld woekerden verder. Met veel trots vertel ik de heldenverhalen van mijn ene grootvader verder maar rep met geen woord over de andere opa. Ik heb me al dikwijls afgevraagd waarom ik, als kleinkind en 32 jaren na de oorlog geboren, in hemelsnaam schaamte kan voelen voor iets dat mijn grootvader, die ik nooit gekend heb, heeft gedaan?

Ik zit in de auto met de jongste die zegt: ‘Oh mama, ik heb een heel leuk liedje dat jij heel mooi gaat vinden’. Vol verwachting en met gespannen oren wacht ik op de eerste tonen van dat liedje dat mijn jongste voor mij heeft uitgekozen. Plots knalt er Duitse marsmuziek door de boxen en ik schiet in een uitzinnige lachbui waarbij de jongste me met enige argwaan van opzij aankijkt.

Die avond aan tafel stem ik er, tot grote verbazing van iedereen, mee in dat de jongste zijn verplichte schoolstage dit jaar bij het leger doet.

Als antennekind haalt hij met zijn grapjes de spanning uit de lucht. En daarmee ook de overgeërfde schaamte en schuld. Hij doorbreekt een cirkel. Via een kwantum fysische sprong heelt hij zo ook het verleden en bevrijdt de toekomst.

En misschien dat de realiteit van een brullende sergeant die je rondjes laat lopen in de modder ook ontnuchterend werkt op zijn romantisch beeld van het leger. Zo helpen wij elkaar.


SL

Vrieeend,

Het was zaterdag, net voor de middag, wanneer mijn buurvrouw van het eerste belde. ‘Coucou Hans’, zegde ze. Ik liet haar niet eens meer uitspreken want als mijn buurvrouw van het eerste belt, heeft ze iets nodig. ’Ik kom eraan’, antwoordde ik, ‘Wat breng ik mee? Een hamer? Een zaag? Een verlengkabel? Ansjovis? Twee ajuinen?’. ‘Neeneen’, antwoordde ze, ‘Het is niet daarvoor. Mijn wifi-problemen zijn opgelost en ik heb je internetkabel niet meer nodig. Je mag hem komen halen’. ‘Óf jij mag hem komen terugbrengen’, zei ik. ‘Ja, maar dat zal nu niet gaan’, zegde mijn buurvrouw van het eerste, ‘want ik moet me klaarmaken voor het verjaardagsfeest van Brigitte Bardot in Saint-Tropez. Maar als je nu meteen komt…’.

Ik daalde af naar het eerste waar ik aan haar deur klopte. Ik zag dat de klink nog steeds half uit de sleuf hangt, dat ongemak geraakt blijkbaar ook maar niet opgelost. Nochtans, met een klein vijsje… Maar dat is niet mijn probleem.

‘Mijn vriendin komt me over een kwartier halen’, zegde mijn buurvrouw van het eerste, ‘Je weet wel, Pascale die zo op Brigitte Bardot lijkt en optreedt met liedjes van BB. We gaan naar Saint-Tropez want het is vandaag de verjaardag van Brigitte Bardot en dat wordt gevierd met een groot festival’. ‘Amai’, veinsde ik interesse, ‘En gaat Pascale daar zingen?’. ‘Neen’, antwoordde mijn buurvrouw van het eerste ietwat beteuterd, ‘Ze heeft echt alles geprobeerd om te kunnen optreden maar ze hebben haar gezegd dat heel het festival al was volgeboekt. We begrijpen er niks van. Maar we gaan tóch want zoiets wil je niet missen he?’. ‘Neen’, zei ik, ‘zoiets wil je niet missen. En komt de echte BB dan acte de présence geven?’. ‘Neen, dat niet’, antwoordde mijn buurvrouw van het eerste, ‘BB is veel te oud, die komt niet meer buiten. Maar we gaan wat wandelen langs de haven, misschien wil er wel iemand op de foto met Pascale. Ga anders mee, dan kan jij eventueel rijden want mijn auto verliest weer een soort vloeistof en het hondje van Pascale is onlangs ziek geworden in haar wagen en nu krijgt zij die geur maar niet uit de kussens van de achterbank…’.

Instinctief ging ik in vluchtmodus, telde in gedachten al het aantal stappen tot aan de deur, berekende hoeveel seconden ik nodig zou hebben om naar het vierde te sprinten. ’Ai, oei, spijtig, verdorie toch’, antwoordde ik nerveus, ‘Ik heb nog een, euh, dingetje te doen. Nogal dringend, iets technisch dat niet kan wachten’. ‘Ah ja?’, zegde mijn buurvrouw van het eerste achterdochtig, ‘weer iets met computers of smartphones zeker?’. ‘Ja’, loog ik verder terwijl mijn handpalmen vochtig werden, ‘met allebei eigenlijk, en met een website van een héél héél belangrijke klant, zó belangrijk dat ik zijn naam niet mag zeggen. Het is nogal ingewikkeld. Dus…’.

In het huis waar ik woon, geldt bij momenten de wet van de jungle. Kill or be killed. Als je aandacht ook maar één minuut verslapt, kan dat je einde betekenen. Mijn buurvrouw van het eerste geloofde me niet maar ze durfde me ook niet meteen te beschuldigen van leugens en zodoende ontsnapte ik, stinkend naar stresszweet, aan een klus als chauffeur naar Saint-Tropez.

Het werd dinsdag en ik begaf me naar mijn wekelijkse afspraak met Sandrine van het groentekraam. ‘Coucou’, riep een stem van links en mijn nekharen gingen rechtop staan. Mijn buurvrouw van het eerste, een flashy zonnebril op de neus, stond te snuffelen in een stand met dameskledij. Haar dikke droge haardos krijg je enkel met hamer en beitel in model en ze droeg een legging met luipaardmotief. Ze leek een beetje op loslopend wild dat zonet was ontsnapt uit de Serengeti.

Jawel, ook de markt van Lorgues is soms een jungle.

‘Hakuna matata’, begroette ik haar, ‘Hoe was Saint-Tropez?’. ‘Comme ci, comme ça’, antwoordde mijn buurvrouw. Het was natuurlijk wel chouette geweest, maar Saint-Tropez is àltijd chouette. Ze hadden ergens inkom betaald en een folio gekregen met foto’s van BB. Een schoon souvenir, un vrai “must-have”. Maar toen ze naar de film “Et Dieu Créa la Femme” wilden gaan kijken, mochten ze niet binnen. En dan wilden ze naar dat kleine strandje, rechts van de haven, waar ze die beroemde scène met BB hadden gefilmd, en daar werden ze weggejaagd door de gendarmes want het was alleen toegankelijk voor VIPs. Pfffft.

Verbazend genoeg hadden ze in Saint-Tropez meer dan een dozijn imitaties van Brigitte Bardot gezien en echt geen enkele leek zo goed op BB als haar vriendin Pascale. Een stuk of vijf van die geblondeerde dellen had zelfs mogen optreden en die namaaktrutten zongen allemaal dezelfde liedjes die Pascale ook zingt. Voor Pascale voelde het toch wat raté aan.

‘Tja, dat is het Elvis-syndroom’, zegde ik, ‘van die mens lopen ook honderden klonen rond’. ‘Ja, maar Elvis is al lang dood en BB leeft wel nog. Ik vind dat toch een verschil’, zegde mijn buurvrouw. ‘Je vergist je’, antwoordde ik, ‘Elvis zit ergens in een dikke villa op een tropisch eiland en leeft dankzij al die namaak Elvissen van de royalties. Zoek het maar eens op, de bewijzen staan op het internet. Het schijnt zelfs dat Brigitte Bardot ook al jaren geleden is overleden en werd vervangen door een dubbelgangster die moet zorgen dat de fabriek blijft draaien. De erfgenamen zitten daar natuurlijk achter, het draait altijd om de centen’.

‘Ja, dat zou veel verklaren’, zei mijn buurvrouw nadenkend, ‘merci, ik ga het direct aan Pascale vertellen’. ‘Doe dat, ja’, spoorde ik haar aan.

‘Kill or be killed’, dacht ik, ‘het is de wet van de jungle’, en ik stapte verder naar het groentekraam van Sandrine.


HL

Naar mijn mening heeft de vroegere minister van Onderwijs niet echt geëxcelleerd tijdens zijn mandaat want ze hebben het hem afgepakt. Hij moet nu gaan schitteren op Financiën en Begroting.

Naar mijn mening moeten we ons daarover grote zorgen maken. Ook vraag ik mij af of de verkozenen echt veel kennis hebben van al die verschillende departementen want Onderwijs is bijvoorbeeld toch iets anders dan Financiën. Of draait elke bevoegdheid toch alleen maar om centen? Dan maakt het inderdaad niet uit of je geen enkele visie hebt. Zolang je maar een rekenmachine bij de hand houdt, zal het wel lukken.

Voorts denk ik dat veel Vlaamse politici eens een goeie cursus Nederlands zou moeten volgen, want wat daar soms uitkomt…


Amedé

Hengels Staalmopje

Er was een aanrijding in Canterbury waarbij enkele voertuigen betrokken waren. De eerste twee chauffeurs zijn Britten, de derde is een Belg. Alle voertuigen staan stil.
De eerste chauffeur stapt en uit en zegt: I am sorry.
De tweede stapt uit en zegt: I am sorry two.
Nu stapt de Belg uit en zegt: I am sorry three.


40 = ferzig

Een Vlaming gaat bij een hoer in Dortmund op bezoek.
Ze maken kennis. Na veel vijven en zessen over de prijs komt het ervan.
Ze kleden zich uit en zij vraagt na een tijd:
‘Bist du fertig?’
‘Nein ich bin vier und fertig’ zegt de Vlaming.


GDB