- Het Selectief Productief Collectief -

Vrieeend,

Na wat te hebben gesnuffeld op het internet kwam ik tot het besluit dat het beter was om een nieuwe ijskast te kopen dan om zelf te proberen de oude te repareren. Mijn frigo heeft een respectabele leeftijd en de thermostaat had het begeven waardoor ze nu al weken dag en nacht op volle capaciteit stond te draaien. Ik houd mijn hart vast voor de volgende elektriciteitsfactuur.

Toch had ik vooreerst gezocht naar een manier om zelf die kapotte thermostaat te vervangen. Ik had wat Youtube filmpjes bekeken waarin werd uitgelegd hoe je zoiets aanpakt maar ik moest al snel vaststellen dat ik zelfs niet beschikte over het nodige gereedschap om dit tot een goed einde te brengen. Ook vond ik, als tweede optie, nergens een repair shop in de buurt die de klus voor mij had kunnen klaren. Teleurstellend. Temeer daar ik een schoonbroer heb die dat allemaal wél kan. Maar Jacob woont in Gent en ik woon in Lorgues.

Ik reed dus naar de elektrozaak waar ik meestal mijn spullen koop en wandelde tussen rijen ijskasten van verschillend formaat, kleur en kostprijs. Een verkoper sprak me aan. ‘Ik wil de goedkoopste die je hebt’, zei ik, ‘maar ze moet beschikken een behoorlijk vriesvak, dus niet zo’n klein tafelmodel maar iets van anderhalve meter hoog’. De verkoper stelde me een paar toestellen voor, gaf me de voor- en nadelen van elk type mee en raadde me aan om, als het mogelijk was, niet te gaan voor de allergoedkoopste omdat dat eigenlijk brol was en dat die al eens durven de geest te geven van zodra de garantie was verlopen.

De oude wijsheid “goedkoop is duurkoop” indachtig ging ik overstag en bestelde de tweede-goedkoopste die ik vond. ‘Het is een Europees merk’, zei de verkoper, ‘gemaakt in Europa, geproduceerd in Europa en geassembleerd in Europa. We hebben er weinig problemen mee. Je zit in principe goed voor twintig jaar’. ‘Okee’, antwoordde ik, ‘Think more or less local, act more or less global, daar wil ik voor gaan. En ze zal me waarschijnlijk zelfs overleven. Verkocht! Je hoeft ze niet in te pakken, het is om meteen te gebruiken’. De man legde me uit dat hier enkel toonzaalmodellen stonden en dat hij een dag of twee nodig had om de bestelling ter plaatse te krijgen. ‘Maar voor dertig euro meer leveren we aan huis en nemen we de oude mee. Onze jongens doen de aansluiting en controleren of alles werkt’.

Een ijskast aansluiten betekent in de praktijk dat je de stekker in het stopcontact steekt maar dat “onze jongens” het ding naar het vierde zouden dragen en me wilden verlossen van de oude vond ik een verleidelijk idee en ik hapte toe.

Een paar dagen later ging de telefoon en iemand zegde me dat hij over twintig minuten aan mijn deur zou staan met een ijskast van een Europees merk. ‘Ik wacht je beneden op’, antwoordde ik tevreden en liep meteen de trappen af. Terwijl ik reikhalzend in het deurgat stond, kwam mijn buurvrouw van het eerste de boulevard afgewandeld. We kusten elkaar op de wangen, zoals het hier de gewoonte is, en begonnen een praatje. ‘Zó lang geleden’, stak ze van wal, ‘ik dacht dat je weg was, naar België of zo’. ‘Neen hoor’, antwoordde ik, ‘ik zit nog steeds op mijn nest, boven op het vierde, en hou me in stilte bezig. Ik sta hier te koekeloeren omdat mijn nieuwe ijskast eraan komt’. ‘Ai, oei’, zei ze, ‘vorig jaar zat ik zonder en heb je me nog geholpen om de mijne te verhuizen, nu is het dus jouw beurt’. ‘Ja’, snoof ik, ‘je zit daar niet op te wachten nietwaar? Kosten genoeg zonder dit soort gedoe’.

‘Ik heb mijn auto moeten laten repareren’, antwoordde ze, ‘Daar liep een soort vloeistof uit. Ga je naar de familie voor de eindejaarsfeesten?’. ‘Dat was het plan’, zei ik, ‘maar ik heb er inmiddels mijn kerstbudget doorgejaagd aan oogonderzoeken, nieuwe brillen, speciale lenzen en een nieuwe ijskast, ik blijf dus hier. Ik word steeds meer een thuizenaar vrees ik. Maar als je zin hebt, drinken we samen een glaasje op het nieuwe jaar’. ‘Dat zal niet gaan’, zegde mijn buurvrouw van het eerste glunderend, ‘ik ga naar Parijs voor een paar weken. Bij mijn lief!’. ‘Ga weg’, riep ik, iets luider dan ik wilde, ‘heb je een scharrel opgedaan? En dan nog wel een Parisien! Chique!’. ‘Ja, ja’, lachte ze, ‘ik was met mijn vriendin Pascale nog eens naar Saint-Tropez geweest en daar is ’t gebeurd, hihi’. ‘Proficiat’, zei ik, ‘geniet ervan en hou je manieren daar in Parijs, dat ik geen klachten hoor’.

Mijn buurvrouw bloosde een beetje maar ze zag er zichtbaar gelukkig uit. We zegden salukes want de bestelwagen van “onze jongens” van de elektrowinkel draaide mijn boulevard in.

Toen ik vertelde dat ze het pakje naar het vierde moesten dragen omdat er geen lift was, hoorde ik hen een paar keer “putaing” zeggen. Maar een ijskast weegt geen ton en ik beloofde hen na de klus een koffietje en toen kalmeerden ze.

Enfin, ze staat.
Ze is stil.
Ze houdt mijn verse groenten en de kliekjes van de vorige dag fris.

Een ijskast, een mens heeft dat soms nodig in het zuiden.


HL

Vooraleer ik in Au Parleur verschijn, laat ik mijn column altijd even nalezen door mijn mama. Vijfendertig jaar ervaring als lerares Nederlands, dat kan je als dochter niet zomaar naast je neerleggen. Je mag het een gooi naar bevestiging noemen en daarmee zit je niet ver van de waarheid. Zolang je een kind van bent, blijf je toch zoeken naar die goedkeurende blik of in ons geval die bevestigende emoji. Maar er zit meer achter het (twee)wekelijkse berichtje via Messenger waarmee ik haar op de hoogte breng van mijn nieuwste worp. Schrijven is iets wat ons beiden verbindt. En niet alleen vanuit de zichtbare band tussen een wannabe-columniste en haar moeder, de regentes op rust. De connectie gaat dieper via de vervlochten wortels van onze stamboom, waarbij taal het elixir is dat sinds eeuwen nieuwe vertakkingen voedt. Wij hebben blauw bloed, niet van de adellijke soort (wij hebben immers wél sociale zekerheid), maar het type dat ten oorlog trekt met woorden als zwaarden en waarbij heel wat inkt vergoten wordt.

Ook mijn columns zijn soms een slagveld, nadat zij er markeringen en correcties in heeft aangebracht. Dat is altijd even slikken. Soms volg ik haar en pas ik zaken aan, soms kies ik toch voor mijn eigen dochterlijke, dichterlijke vrijheid (deze zin gaat ze ongetwijfeld verbeteren). Op de column van vorige week was haar reactie onverwacht heel kort: “Pfff zo kwaad dat je bent.” Mijn tekst bleef voor één keer ongeschonden, maar die ene zin deed me wel wankelen. Meteen stelde ik mezelf in vraag: “Ga ik erover? Zou ik het wel publiceren? Gaan mensen mij niet hysterisch vinden?”

De zelftwijfel sloeg des te harder toe, omdat we ons enkele dagen voordien in de Whatsapp-groep van Au Parleur afvroegen in hoeverre ons selectief productief weekblad een plek kon zijn voor woede, ideologie en politieke hangijzers. Hans en Jeroen hebben het destijds in het leven geroepen om licht en lucht te schenken aan de lezers. Satire uit het dagelijkse leven gegrepen met tussen de lijnen af en toe een glimp van een opinie of wereldbeeld. Dat blijft het opzet, zo klonk het besluit in de groep.

Heeft boosheid nog een plaats in een weekblad, een krant, onze maatschappij, het Westen? Het is nochtans een van de basisemoties. Al vanaf de eerste kleuterklas leerde mijn kind dat gevoel te benoemen als het rode monstertje. Dat er mag zijn, naast alle andere kleurenmonsters. En wat kan hij dat goed, boos zijn. Hier zit een trotse mama, hoor. Insert een heleboel goedkeurende emoji’s. Twee weekends geleden speelden we Uno op een familiefeest met heel wat supporterende familieleden. Hij verloor en maakte zich voor het gezicht van alle anderen heel erg kwaad. En wij, de volwassenen, konden daar het slechtst mee omgaan. We leidden hem af, we lieten hem nadien winnen. Alles om die boosheid te vermijden. Waarom voelt dat zo oncomfortabel, waarom willen we dat in de kiem smoren?

Mag je als volwassene nog kwaad zijn? Bijvoorbeeld als je niet tegen je verlies kan (ja, dat heeft hij van mij en ook dat zit in onze stamboom geworteld), maar ook als je je uitspreekt tegen onrecht? Of jaag je hiermee mensen alleen maar de kast op, of erger nog: verder weg van jou en van het probleem dat je probeert aan te kaarten. Neem bijvoorbeeld het klimaat en de crisis bij de partij Groen. Calvo zegt “Klimaat is de uitdaging teveel voor de mensen. We moeten het zachter aanbrengen”. De Sutter verklaart: “Ik kan geen voorzitter worden, want Groen heeft iemand nodig die kan boksen en incasseren.” Groen zit duidelijk gewrongen in haar discours. Boosheid werkt niet goed als recept anno 2024. Nochtans wil je als groene partij niets liever dan tegen het systeem schoppen en uitroepen dat we allemaal naar de verdoemenis gaan, maar blijkbaar boet je dan in aan geloofwaardigheid. Angstmakerij werkt wel, maar enkel als dat gevoed is door het schijnbaar grote gevaar dat ‘de ander’ iets van jou kan afpakken. Bij klimaat leeft het gevoel dat het net ‘de groene partij’ is die iets van jou wil afnemen: je auto, je geld, je reizen, je vleesconsumptie.

Het doet me denken aan een voorval op het werk enkele weken geleden. Onze lunchpauze bestaat meestal uit een korte wandeling naar het personeelsrestaurant waar we ’s middags tegen betaling een maaltijd kunnen nuttigen. Op de weg ernaar toe moet je wel steeds enkele seconden een enorme indringende geur trotseren. Onmogelijk te negeren, zelfs met een kop vol hardnekkige sinusitis, heb ik proefondervindelijk vastgesteld. Toen ik die middag terug naar kantoor wou wandelen, sloeg de collega die me op dat moment vergezelde, plots af naar een zijstraat. Ze verraste me dermate dat ik haar luidop de vraag stelde vanwaar die onverwachte bocht van 90 graden kwam, die haaks stond op onze vertrouwde en overigens kortste route: “Het klinkt misschien heel gek”, zei ze verontschuldigend, “maar je kent ongetwijfeld wel die walm die opstijgt vanuit dat welbepaald gebouw om de hoek. Ik had het altijd al moeilijk met die stank, maar sinds een collega die geur beschreef als een mix van gebakken vlees en wellnessaroma, kan ik me er niet meer over zetten. Daar gewoon voorbijstappen lukt me niet meer. Ik moet een andere weg inslaan.”

Achteraf bedacht ik me: wordt iets effectief erger als je het benoemt? We weten dat er heel wat stinkt in de wereld of dat er op zijn minst een geurtje aanzit. Maar als we het benoemen en verklaren, als je weet waar en waarom het stinkt, lopen we er nadien dan liever met een grote bocht omheen? Hoe moeten we dan wel de moeilijke boodschap brengen, the inconvient truth?

Straks vieren we weer kerstmis en het eindejaar. Het enige moment trouwens waar gebakken vlees en wellness (toch onder de vorm van een Bongobon) wel samen gaan. “Vrolijk kerstfeest” zal er klinken en “een gelukkig nieuwjaar”. Het gele kleurenmonstertje moet en zal zegevieren. Misschien voegt iemand daar nog stilletjes aan toe: vrede op aarde. Maar die wens klinkt elk jaar steeds zachter, alsof we in die zege niet echt meer in geloven.

Begrijp me niet verkeerd: ik hou van de feestdagen. En natuurlijk mag dat gewoon een gezellige, vrolijke boel zijn. Ik wens het jullie van harte toe. Laat de familiewortels verstrengelen, de wijn of de mocktails rijkelijk vloeien en snuif de welriekende geur op van zoete kaneelkaarsen en dennentakken. Er is een plaats en tijdstip voor stank en boosheid en dat is niet aan de feestdis.

Maar mag ik jullie voor 2025 behalve alle liefde en voorspoed toch ook een tikkeltje kwaadheid toewensen? Je hoeft het heus niet uit te roepen of in een opiniestuk te gieten. Hou het gerust klein en dichtbij jezelf.

Lees je iets of maak je iets mee, waarbij je denkt: verdorie, dat stinkt hier nogal. Knijp dan desnoods je neus dicht, maar sta vooral bewust even stil bij de situatie.

En zegt dan iemand: “Pfff, amai, zo kwaad dat je bent.“

Antwoord dan als een wijze driejarige: “Ja, ik ben kwaad en dat is helemaal ok.”




EVB

Claude en Natasha volgden Jacky Jaquard, de persoonlijke chauffeur en fixer van de Belgische consul te Marseille, naar buiten. ‘We laten de wagen voorlopig hier’, zei Jacky, ‘vanavond kunnen we niks meer doen. Jullie hotel is vlakbij, jullie bagage werd reeds afgeleverd en in het oude gedeelte van de stad ben je sowieso sneller per moto of te voet dan per auto. Volg me, we gaan beraadslagen en aperitieven’.

Ze doken de oude wijk, le Pannier, in en kwamen via een wirwar van smalle straatjes en trappen uit bij Bar des 13 Coins. Ze zetten zich binnen aan een tafeltje achteraan in een hoek. ‘Awel?’, sprak een strenge dienster Jacky aan, ‘Tu m’as posé un lapin hier soir?’. ‘Dag Marianne’, antwoordde Jacky, ‘Sorry dat ik je liet zitten gisteren maar ik had dringende zaken te doen. Ik maak het goed, ik beloof het’, en hij kuste Marianne op de wangen. ‘Dit zijn mijn vrienden uit Brussel’, ging hij luchtig voort, ‘Claude en Natasha. Ik gids hen de komende dagen door de stad’. Marianne’s boosheid was blijkbaar gespeeld. ‘Welkom’, zei ze lachend en ze gaf ook Claude en Natasha twee kussen, ‘wat mag het zijn?’. ‘Laat ons beginnen met een biertje tegen de dorst’, stelde Jacky voor, ‘Drie Fada Blondes, schat’.

De zaak was bijna verlaten en ze konden vrijuit praten. ‘Maak je geen zorgen’, begon Jacky, ‘we zijn onder eigen volk, we zijn hier veilig. Goed, dit weten we voorlopig: het meisje dat de zeepformule ontdekte wordt door onze mensen discreet bewaakt. De formule zelf ligt in de kluis van de Société Générale, vlakbij de Quai du Maroc. De directeur van deze privébank zit in ons netwerk en verschillende ooms van mij laten er hun geld witwassen, dat zit dus wel goed. We weten dat de Chinezen zullen proberen om de formule in handen te krijgen, het is aan ons om dat te beletten. Morgen halen we wapens op, ik verklap nog niet waar want ik wil jullie verrassen, maar we hebben alles wat nodig is om een derde wereldoorlog te beginnen’. Jacky grinnikte ondeugend en vervolgde, ‘Frankrijk zal de ontdekking van de zeepformule aankondigen op de top van de zeven belangrijkste zeepproducerende landen die begint over drie dagen, we hebben dus nog even tijd om ons voor te bereiden. Ik stel voor dat we nu genieten van de avond. Drink je biertje leeg dan gooien we ons nog een uurtje in de pastis. Daarna neem ik jullie mee naar een restaurant van een oom van mij’.

Rond acht uur stapten Claude en Natasha in Jacky’s kleine visserssloep en voeren naar de kleine haven van Vallon des Auffes, een paar kilometer bezuiden de Vieux Port. Het was koud op zee maar in de kajuit zaten zij beschut tegen de wind en het opspattende water. De kade van Vallon was feestelijk verlicht en Jacky troonde zijn nieuwe vrienden mee naar het uitnodigend uitziend restaurant Chez Jeannot. Jacky was hier duidelijk kind aan huis want hij werd hartelijk omhelsd door tantes en nichten die hem meteen doorverwezen naar de keuken waar zijn oom druk in de weer was met het roeren in potten en pannen. ‘Jacky, jij ouwe schetenlatende gangster’, zegde Jeannot opgewekt, ‘het werd tijd dat je nog eens aandacht besteedde aan je familie. Hoe gaat het met je vader en met mijn zuster? Komen jullie met kerst naar hier?’.

Aan een privétafeltje in de keuken lieten onze vrienden zich verwennen door de heerlijke hapjes die de koks bereidden. ‘Je moet de “moit moit” proeven’, zegde Jacky, ‘dat is dé specialiteit van Jeannot. Een pizza, voor de helft belegd met kaas en de andere helft met ansjovis op verse tomatensaus. Of heb je liever iets klassiek? Vis, bouillabaisse, aïoli Marseillais?’.

Claude was teleurgesteld. Hij had meer zin in een BigMac maar hij paste zich aan en tot zijn eigen verbazing smaakte het allemaal heerlijk. Hij begon zich thuis te voelen in deze stad. Ergens had het iets weg van de Brusselse Marollen maar dan groter en uitgestrekter. En toch voelde hij zich onrustig. Hij merkte het ook aan Natasha die ondanks de gezellige sfeer op haar hoede bleef. Had zij niet een paar Aziatische types gezien in de gelagzaal van het overvolle restaurant? Had zij in het geroezemoes niet een flard Chinees gehoord? Instinctief tastte zij naar haar pistool in haar handtas. Claude merkte het en was zich bewust van het gewicht van zijn Beretta 80X Cheetah in zijn kalfslederen holster.

‘Er is iets niet pluis’, sprak Natasha, ‘ik vrees dat we reeds zijn ontmaskerd. Ik meen dat ik Yichén Wang, één van de meest notoire Chinese spionnen, in het restaurant heb zien zitten’. ‘Ik weet het’, antwoordde Jacky, ‘Hij volgt me al een paar dagen’. Natasha vervolgde, ‘Ik heb tijdens een paar missies die ik deed in opdracht van China, toen ik nog een vierdubbele spionne was en werkte voor zowel de CIA, MI6, de Russische FSB en de Chinese Guóānbù een paar keer zijn pad gekruist. Hij is niet te onderschatten en heeft mij waarschijnlijk herkend toen ik een paar dagen geleden landde op de luchthaven van Marignane. Het spijt me’. ‘Geen nood’, antwoordde Jacky, ‘laten we een spelletje spelen met meneer Wang. Het is trouwens tijd om terug te keren naar de stad, morgen moeten jullie er vroeg uit’.

Onze vrienden namen afscheid van Jeannot en glipten via de dienstuitgang naar buiten. Ze waren nog maar pas terug op zee toen ze merkten dat ze werden gevolgd oor een snelle boot. Claude greep naar zijn Beretta 80X Cheetah en nam reeds positie in om te schieten. ‘Wacht nog even’, sprak Jacky kalm, ‘ik ken de zee als mijn broekzak, zelfs in het pikdonker. Laat ons eerst proberen om ze af te schudden’.

Jacky doofde alle lichten op de boot en schakelde de turbo in. ‘Mijn ouwe sloep heeft wat verrassingen’, zegde hij schalks, ‘Hij ziet er niet uit maar het is één van de snelste boten van dit type. Een neef van mij heeft de motor opgevoerd en wat aanpassingen gedaan. Hou je vast’.

Jacky stuurde de boot plots scherp naar het zuid-westen en ging richting Château d’If, het eiland met de in onbruik geraakte gevangenis. In het donker was dit een gewaagd manoeuvre maar het was duidelijk niet de eerste keer dat Jacky dit deed. Hij rondde het eiland en legde de boot stil in een kleine inham aan de voet van het kasteel. Gespannen keek hij op de radar. Hij zag hun achtervolgers traag afstevenen op het eiland en via de noordkant richting le Port d’If gaan. Toen ze daar niet aanlegden maar doorvaarden, twijfelde Jacky geen seconde en draaide naar het zuiden zodat het eiland tussen hen en hun achtervolgers in lag. Hij richtte zich naar de Pharo, de vuurtoren van Marseille, en maakte snelheid.

Zijn plannetje lukte en een kwartier later legde hij aan op zijn vaste stek in de haven. Het statige en luxueuze Hôtel Dieu Continental, waar Claude en Natasha reeds tevoren waren ingecheckt door de Belgische consul, was maar een paar honderd meter verder en ze bereikten zonder problemen de lobby waar de receptionist van dienst, een neef van Jacky, hen de sleutels van hun suite overhandigde.

‘Morgen kom ik jullie oppikken’, sprak Jacky, ‘slaap zacht’.


Wordt vervolgd




HL

BIO CLAUDE VANDENBOSSCHE
Geboren te: onbekend
Leeftijd: onbekend
Status: single
Studies: onbekend
Beroep: Geheim Agent
Adres: Justitiepaleis Brussel
Hobby’s: onbekend
Sterrenbeeld: onbekend
Speciale kenmerken: houdt zijn kousen aan in bed

Is AI onder de vorm van een agent als ChatGPT intelligent?

I) MOP AI ChatGPT04

Mijn vraag was: ‘Kun je een mop verzinnen?’.
Het antwoord was:

1) Waarom kunnen fietsen niet vallen?
Omdat ze twee wielen hebben.

ChatGPT 04 komt zelf met deze zeer absurde grap. Als een fiets niet op zijn steun staat of niet tegen iets aanleunt dan valt een fiets vrijwel altijd. Ik denk dat GPT hier misschien bedoelt: “rijdende fietsen”. Of denkt hij aan een rolstoel?

2) Waarom kunnen koeien niet dansen?
Omdat ze last hebben met hun koe-ördinatie

Het mopje wordt duidelijker als je “koe” wat meer uitspreekt als bijna “koo”. Maar het is goed gevonden van ChatGPT.

3) Waarom kunnen eenden goed grappen vertellen?
Omdat ze overal een eend-woord op hebben.

Deze mop kan beter begrepen worden als je ze leest op zijn Antwerps. Zo vind je dat “eend”-woord dan wel wat lijkt op een Antwerps “ant”-woord met de “ant” van Antwerpen natuurlijk.

Zo kan ik zelf ook nog een variant vinden.
3 bis) Kunnen Engelse mieren goed grappen vertellen?
Jazeker omdat ze overal een ant-wo(o)rd op hebben.
Dat vind ik zeker niet slecht van mijn eigen: ME.

ChatGPT 01

Stel je te veel vragen aan ChatGPT04 dan beëindigt “hij” de sessie of je moet de te betalen versie nemen. Ah ja, waarom maken ze zo iets hé?
Je hersenen slorpen het grootste deel van je lichamelijke energie op. Zo heeft AI zoals die nu gemaakt is tot 1000 maal meer energie nodig om iets op het internet op te zoeken dan de andere systemen. Denkwerk vraagt energie en kost dus geld.


GDB