- Het Selectief Productief Collectief -

Tussen de mistvlagen ontwaar ik onze traag rijdende medereizigers en van achter het geblindeerde venster kan ik me ongegeneerd vergapen aan wat iedereen in zijn voertuig uitvreet nu we samen gedwongen in de zoveelste file richting het zuiden staan. De meesten staren gehypnotiseerd naar een schermpje. Een vrouw houdt een witte zakdoek met bloedvlekken tegen haar neus gedrukt. Een kind springt op en neer op de achterbank, zwaait naar voorbijgangers en steekt vervolgens zijn middenvinger uit. Iemand plakt al slapend tegen het raam en zijn open gezakte mond vormt een kleine dampcirkel. Ik zie meisjes met hun armen in de lucht een filmpje opnemen en een man met een flikkerende kerstmuts wordt door de hond op zijn schoot stevig afgelebberd.

Onze babypoes Belle vindt na drie keer overgeven eindelijk rust op mijn schoot. Onze hond draait rondjes in zijn nest en Bert zucht: ‘dit gaat allemaal nog heel lang duren’. Onze terugreis wordt niet korter maar langer en de schemering valt terwijl we nog niet half weg zijn.

Maar ik laat het alsnog niet aan mijn hart komen. Ik herkauw de afgelopen dagen en voel een warme gloed alsof ik net uit een bad vol liefde ben gestapt en laat alle mooie, leuke, grappige en liefdevolle herinneringen opborrelen. Als mensen mij zouden kunnen aangapen, zouden ze een vrouw zien met kleding vol kattenhaar, wat kots vlekjes op haar sweater maar ook met een gelukzalige glimlach.

Dit jaar was het een korte versie en kwamen we ook niet verder dan de Belgische Ardennen. De familie van Bert is nu erg uitgedund sinds hij afgelopen jaar ook zijn moeder verloor. En we reisden met twee dieren die we niet meer of al alleen kunnen laten. Dus onze mini Ark Van Noah meerde aan in het oude schooltje waar we al jaren komen en we beleefden er vier heerlijke dagen met familie en vrienden. Te kort om irritaties te krijgen, net lang genoeg om u te laven aan het samenzijn en met hunkering weer te vertrekken.

Maar zoals alles in het leven is niets voor altijd. Enkele files en stress scheten van Brando verder, en een steeds nadrukkelijker gejengel van tieners en kitten kunnen deze broze gelukzaligheid ook snel weer doen imploderen. Nog maar eens uitgelachen worden met mijn - slip of the tongue – “Artial Marts”, kan dan de druppel zijn die de emmer doet overlopen. Of hoe een moeder vol van liefde in een fractie van een seconde in een erg ontvlambare Kung Fu Master kan veranderen. ‘De vredige Kerstsfeer meets Kill Bill’ is geboren.


SL

525:

Onze jaartelling werd uitgevonden door monnik Dyonisius Exiguus. Dat bleek dan achteraf te zijn in 525. De paus wou een beter systeem voor de bepaling van Pasen en het werd dus monnikenwerk. Daarnaast hebben we de kalender van het woord kalendae of de eerste dag van een maand bij de Romeinen.

De eerste boodschappen over een telling of wetten werden in vochtige klei ingedrukt met een soort spijker. Elke indruk had dan de zelfde vorm. Uitgedroogd werden het harde kleitabletten in spijkerschrift. Ze zijn duizenden jaren oud. Zo is het door archeologen gevonden kleitablet “Plimton 322” eigendom van uitgever G. Plimton in New York, geschreven in ongeveer 1800 voor Christus. Het bevat 15 voorbeelden van wat wij kennen als de stelling van Pythagoras c² – b² = a² wat wij schrijven als a² + b² = c². Hierbij zijn a, b en c natuurlijke getallen. Het bekendste voorbeeld voor ons is 3² + 4² = 5² <=> 9 + 16 = 25. Het toont aan dat Pythagoras deze stelling niet zelf vond maar ze wel aan ons openbaarde.

Dankzij de handel via de zijderoute leerden we de Chinese inkt kennen. Die is gemaakt van zeer fijn houtskool zeg maar roet opgelost in water. De monniken gebruikten graag die inkt om op hun papyri en perkamenten te schrijven. Hij is zowat onuitwisbaar en kan goed tegen zonlicht. Dat zorgzaam schrijven met sierlijke letters wat kalligrafie heet, van grieks kalos = goed en grafein = schrijven ging heel langzaam vooruit. Een kopie maken duurde vaak een jaar.

1450:

Johannes Gutenburg vindt de boekdrukkunst uit in Mainz. Gedrukte boeken zorgden voor de verspreiding van theorieën en verhalen. Boeken waren duur in die tijd en niet voor iedereen. Ook konden weinig mensen lezen in die tijd. Boeken drukken kon wel snel in een oplage gebeuren van honderden exemplaren.

1844:

Kunstschilder en uitvinder Samuel Morse slaagt erin een bericht te zenden over een elektrische lijn van 64 km lang. Het was een verschrijver of telegraaf. Het was mogelijk nu om een heel boek indien nodig door te zenden met een morsesleutel.

1962:

1962 was het jaar dat ik leerde lezen en schrijven; een bijzonder jaar voor me. Als het goed was mocht je naar het volgende studiejaar of groep zoals men dat in Nederland noemt. Dan schreven we: schooljaar 1963 – 1964 op ons eerste blad van ons nieuw schrift.

Ik dacht er nooit over na dat we op het jaar 2000 afstevenden. We hadden thuis een zwart-wit tv en Walt Disney deed daarop af en toe een praatje. Hij beweerde dat we in 2000 een toestel zouden hebben waarmee we de persoon konden zien met wie we aan het praten waren. Dat was toekomstmuziek zeiden we toen.

Als je met iemand spreekt dan geef je die akoestische signalen. De eerste telefoon werd uitgevonden door Graham Bell in 1876. Je kon er niets mee doen want het was wachten tot hij de tweede telefoon uitvond. Zo ontstond er na spreken met een persoon naast jou ook een manier om te communiceren met iemand die ver weg was.

1920:

Het buizenradionet ontstond rond 1920. Marconi deed de eerste radiouitzending van morsetekens.

De diode radiobuis met twee contacten die eindigden in metalen plaatjes binnenin werd per toeval uitgevonden door Thomas Edison in 1883 toen hij een middel zocht tegen het zwart aandampen van zijn gloeilampen. Zo verkreeg de Brit John Fleming een octrooi op de diodebuis in 1904.
De Amerikaan Lee De Forest voegde een derde elektrodeplaatje toe en vond zo de triode buis uit: de eerste elektronische signaalversterker. Hiermee kon microgeluid van de stem in een micro versterkt worden tot een sterk hoorbaar geluid via een luidspreker.

Om de glazen buis te laten werken moeten de plaatjes heet zijn, daarom werden extra twee aparte gloeidraadjes gebruikt op 6,3 volt wisselspanning. Met die zelfde 6,3 volt spanning werken de huidige verlichtingsbuislampen nog altijd, ook wel TL buis genoemd van tuba luminicentie.
Bij toevoeging van nog wat elektroden tot vijf ontstond de pentode. Die versterkte nog eens extra en werkte stabieler. Een buizenradio begint dus maar te spelen na enkele minuten opwarmtijd.
Een ander nadeel van buizen zijn de gevaarlijk hoge spanningen van 250 volt gelijkspanning die nodig zijn tussen anode en kathode. Die worden geleverd door grote en zware transformators. Buizen laten zich “graag” oversturen door signalen vandaar dat gitaristen nog altijd liever met buizenversterkers werken. Ze geven ook een “warmer” geluid wat met aanwezige en niet aanwezige harmonischen te maken heeft.

1947:

De grote radiobuis werd vervangen door transistoren, uitgevonden door Shockley, Bardeen en Brattain van Bell Labs, AT & T. Een transistor versterkt net als een triode elektrische signalen.
Een transistor reageert vrijwel onmiddellijk en hoeft niet verwarmd te worden. Mijn pa kreeg voor zijn werk een telefoon met zender voor in zijn auto in 1973. Het was een groot apparaat.

1971:

De eerste elektronische chips ontstonden in 1971. Het waren bewerkte siliciumplaten die duizenden transistoren bevatten. Zo verkreeg men elektronische schakelingen nog kleiner. Daardoor kwam dan de eerste draagbare minitelefoon met een gewicht onder 1 kilogram rond 1992. Het internet kwam er in 1994. Nu kon elke tekst nog sneller verzonden en gelezen worden. De smartfoon met internet kwam er rond 2007. Nu konden mensen bijna overal communiceren met elkaar.

1989:

Tim Berners-Lee vindt het World Wide Web uit in 1989 en ontwikkelt het http protocol voor webpagina’s. De eerste router werd in 1993 in België met het internet verbonden.

Er zijn vaak situaties waarbij we dicht bij een ander komen. Een Brit die de trap afliep in een pub en me dicht passeerde terwijl ik naar boven ging zei: ‘Cheers’ tegen mij. Ik was pas zestien en kende wat eenvoudig Engels maar cheers zat daar niet bij. Wat mensen ook wel doen als ze elkaar moeten hinderen is glimlachen. Glimlachen is net als pardon zeggen ontwapenende communicatie. Ik vermoed dat apen die grote smoelentrekkers zijn dit ook kunnen. Honden maken een bow beweging naar elkaar als teken van vriendschap.
Dit leunt aan bij humor. Humor is ook een vorm van intelligentie. Zelfs als alles verkeerd loopt kan een kwinkslag, een grapje of een gepaste mop helpen de pijnlijke situatie te vergeten. Het moet wel in verhouding blijven. Het is niet zo omdat ik in Au Parleur wat mopjes plaats dat ik heel de dag loop te zwanzen. Ik kwam zo in een bar vaak een man tegen die me nooit vroeg hoe het met me was maar onmiddellijk een paar moppen op me afvuurde. Dat waren wel goede moppen maar ik kreeg door na een tijd dat die man nooit iets vertelde over zichzelf. Hij breidde met moppen een harnas om zich heen vond ik. Na drie moppen van hem ging ik dan maar ergens anders zitten in de bar want hij stopte nooit.
Er zitten in mijn bijlages van Au Parleur een aantal grappigheden die ik zelf bedacht. Dat komt zomaar in me op en doorgaans heb ik een boekje bij me waarin ik de grap kort noteer. Eigenlijk speel ik in op een geschikt moment als ik bij wat mensen zit om een grapje dat aansluit bij het gesprek te lanceren. Als ze lachen heb ik er zelf plezier van. Ik hou van een goede babbel over van alles maar voetbal is niet aan mij besteed. Soms zit ik ook graag alleen in een bar aan de toog dingen te overdenken. Als een vrouw dat doet dan denken veel mannen dat die zit te wachten op hen.
Soms wil ik mee juichen als er een goal valt bij het voetbal maar het zegt me weinig. Ik ben er niet met opgegroeid. Wat wel interessant is dat is de curve van zo een bal. Dat is fysica en boeit me wel.
Vroeger was een voetbal gemaakt uit vijf- en zesvlakjes. Een man aan de toog stond uit te bazuinen dat hij alles van voetbal wist. Ik vroeg hem of hij wist uit hoeveel vlakjes en welke soort een leren voetbal gemaakt was. “Wat een vraag,” riep hij “wie weet dat nu?”.

Geef mij maar atletiek en zwemmen. Toch heb ik met de vrienden mee gekeken op EK en WK. Ze weten eigenlijk heel goed dat de kans voor België om te winnen heel klein is al kwam winst soms wel heel dichtbij. Dan deel ik in hun vreugde als er dan toch een match gewonnen is. Ik voel me dan deel van de groep. Erbij horen dat geeft een fijn gevoel en maakt me even blij. Maar of het mij gelukkig maakt? Ik was in juli 1982 met vakantie in Italië. Italië werd wereldkampioen. Ik had de wedstrijd niet gevolgd en plots was er oorverdovend gejuich. Telkens als ik een drankje bestelde in de bar aan de camping kwam een Italiaan op me af en betaalde voor mij. “Italia campione!” riepen ze tegen me. Ze hielden dat een week vol, ik ook. Een andere verfde met een verfborstel zijn auto in de tricolore, tsss. Maar zo gelukkig zijn dat moet wel tof zijn!

2023:

In 2023 ontstond de gazet Au Parleur en werd ze op het internet geplaatst. Ik las dat af en toe en door een toeval behoor ik tot een groep die er dingen voor schrijft. Ik ken twee leden van die groep persoonlijk.
Dan is er nog een groep en daar bent u lid van: de lezersgroep. Beide zijn nodig.
Een mens heeft een aantal basis dingen nodig, liefde, affectie, vriendschap… Ook geld is daar een ding van en dat verkrijg je door geconcentreerd te werken. Daar koop je een dak, eten en meer mee. Een belangrijke streefzaak is vrije tijd die niet iedereen heeft. Een deel daarvan is cultuur en eenvoudig amusement. Daar hoort zeker film bij. Maar daar is eerst tekst voor nodig. In een tekst staan woorden. Als je die opsnuift in je hoofd krijg je een beeld van de wereld die de auteur creëert. Iedereen maakt er zijn eigen beeld van.
In Au Parleur staan soms teksten waarin iemand zijn dagelijks leven schetst met mooi geschreven zinnen. Dat leest fijn en is boeiend want we weten graag hoe een ander zijn leven leidt en wat die ervaart.

Trager dan lezen gaat het schrijven zelf. Er moet geregeld nagedacht worden over het te gebruiken volgend woord. De mens is vindingrijk. Iedereen kan een grapje maken of een tekst schrijven. Ons brein laat ons toe zowat 60.000 gedachten per dag te hebben. Als je schrijft is er een deel van je brein dat als IK aanvoelt en constant kiest uit de voorstellen van dat zelfde brein voor woorden die je aanneemt of afslaat alsof je een woord tinder bedient. Schrijven vraagt moeite maar niets is zo heerlijk als je je personages na een tijd ziet bewegen en dingen zeggen. Ook een gewone tekst geeft plezier.

Als je praat in een gezelschap zijn er soms onderbrekingen en dan krijg je je verhaal niet verteld. Opgeschreven en gepubliceerd blijft je verhaal lang beschikbaar voor een nieuwe lezer. Dat geeft de schrijver veel voldoening. Op het internet blijft het jaren staan. Na zoveel teksten van de medewerkers van Au Parleur blijkt het jaar nu volgeschreven. Er kwamen dit jaar nieuwe mensen in ons leven, er zijn er soms voor altijd verdwenen. Definitief maar er blijft altijd leven.

Nu komt 2025 aan de beurt. Wat wordt er dit jaar uitgevonden? We zijn blij dat we het nieuwe jaar mogen meemaken en hopen dat we gezond zijn en blijven. We vergeten even alle beslommeringen en hopen op een jaar met veel plezier en goede communicatie in de familie, met vrienden en collega’s. Daar mag af en toe ook een mopje bij want dat is ook een kleine bijdrage tot ons geluk. Misschien schrijf je nu zelf iets en stuur je het op naar Au Parleur? Blijf je liever lezen? Ook goed.

Ook van mij voor u mijn beste wensen!

Geert De Boos

Beeld: Dyonisius Exiguus

Mijn dierbare lezer,

Het nieuwe jaar staat voor de deur,
Vol voornemens, hoop en etiquette-kleur.
Laat mij, Jean-Pierre Hoofs, met gravitas en stijl,
Uw gids zijn in deze eerste brief vol heil.

Een nieuwjaarsbrief schrijven, hoe doet men dat recht?
Met een pen, wat inkt, en uw hart oprecht.
Vergeet nimmer: vorm en beleefdheid zijn de essentie,
Vermijd immer elke schijn van impudentie.

Eerst: de aanhef – wees warm, doch gepast,
Geen “Hé daar” of “Yo maat,” geen taal van de straat.
Houd het op: Waarde vriend of Zeer geachte mevrouw,
Daarmee toont u respect én etiquette-trouw.

Dan, wat heilwensen – wees gul en oprecht,
Zeg niet zomaar: Hopelijk gaat het niet slecht.
Nee, breng vreugde, gezondheid en licht,
Want met positieve woorden wint u altijd het gevecht.

Nu, de inhoud – vermijd zelfzuchtig gezwets,
Geen Ik deed dit of Mijn hond denkt enkel aan loopse seks.
Vraag naar des lezers gevoelens, wens hem geluk
Zo raakt uw brief een warme snaar, kan het jaar niet stuk.

O ja, lieve lezer, een slot moet er zijn,
Een afscheid vol warmte, kort doch fijn.
Een handgeschreven naam is etiquettevol goud,
Zet er geen smiley bij, want dat maakt het onnozel dus fout.

En laat ons het nieuwe jaar ingaan met flair,
Met buigingen, woorden, en hoffelijk verkeer.
Voor nu wens ik u alles wat goed is en fijn,
En een jaar vol brieven – met liefst wat rijm!

Uw nederige dienaar in stijl,
Jean-Pierre Hoofs

OVER JEAN-PIERRE HOOFS
Hij mag dan geen sant in eigen land zijn, Jean-Pierre Hoofs is een man met naam en faam, niet in het minst in het Verenigd Koninkrijk. Hoofs stond decennialang aan het hoofd van de Londense School for Butlers & Hospitality, een instituut met wortels die teruggaan tot de 19^de eeuw. Na een rijkgevuld leven aan de overzijde van het Kanaal resideert de man sinds twee jaar weer in het lieflijke Brugge, zijn beminde geboortestad. Daar vult hij zijn dagen als gepensioneerde zinvol in, onder meer als vlot Engelssprekende gids in het Memlingmuseum. Daarnaast verblijdt én verlicht hij de lezers van Au Parleur met zijn wijze raad voor meer courtoisie en goede manieren.



JV

Naar mijn mening zijn vele goede voornemens en vrome wensen zo leeg als de ziel van Donald Trump. Maar als we de hoop opgeven, staan we ook nergens meer.

Dus ook van mij een gelukkig nieuwjaar gewenst.


Amedé