- Het Selectief Productief Collectief -

Wie weet kan ik Bert zo meteen bellen om te zeggen dat hij mag stoppen met het verslepen van zakken cement en puin en dat hij nooit meer zijn lijf moet kapotwerken. En kan ik de jongste gelukkig maken omdat hij nooit meer naar die stomme school moet en we een alternatief kunnen zoeken. En dat we met ons vijven een hele lange reis kunnen maken tijdens de zomer. Ik ben helemaal in mijn nopjes als ik me naar het krantenwinkeltje begeef met mijn lottobriefje van 2.5 euro.

‘Dat versta ik niet,’ zegt Bert, ‘dat jij kan fantaseren over veel geld winnen om dan keer op keer teleurgesteld te worden als je dat ticketje hebt afgegeven.’ Maar ik vind dagdromen heel leuk en terwijl ik aanschuif in de rij bedenk ik nog dit: ik zou een grote kangoeroewoning kopen zodat alle dochters om de beurt dicht bij mama kunnen zijn. Of kunnen melden aan mijn zussen en broers dat ze nooit meer een stomme job moeten uitvoeren of met een gigantische lening rond hun nek moeten leven. En ik zou kunnen investeren in projecten die de wereld een betere plek maken. Ik kan daar uren over fantaseren en word daar oprecht vrolijk van.

Alhoewel, soms vloeit dat dagdromen over in een nachtmerrie. Wat als iedereen ruzie krijgt? Vrienden ineens van alles van je willen? Dat plots iedereen je vriend wil zijn om mee te kunnen surfen op jouw fortuin? Of uit jaloezie niemand nog bevriend wil zijn? Dat mijn kinderen rotverwende mannen worden? Dat wij ons stierlijk gaan vervelen en dat het op een scheiding uitdraait? Dan blijft het lottobriefje wekenlang in mijn portefeuille zitten omdat ik de doos van Pandora niet durf te openen.

De lage toon van het controlemachientje geeft aan dat ook vandaag een groot fortuin niet tot de mogelijkheden behoort. Maar dat houdt me niet tegen om opnieuw voor 2.5 euro een lotje te kopen dat weer tijdelijk in mijn portefeuille komt wonen en mijn hoofd zo af en toe vol dagdromen kleurt.

Maar er zijn ook al andere levens veel dichterbij gepasseerd. Eigenlijk bestaat elk moment uit oneindig veel mogelijkheden en zouden we oneindig veel verschillende levens gehad kunnen hebben.

Zo bekeek ik de documentaire ‘Bariloche’ over Vlaamse collaborateurs die naar Argentinië vluchtten. En het verhaal van mijn grootmoeder kwam weer bovendrijven. Hoe zij onderschept werd op weg naar Argentinië met twee kinderen in een rieten mand, mijn vader en zijn oudste zus. Vooral die kinderen in een rieten reismand spraken tot mijn verbeelding als klein meisje. Door die documentaire dacht ik ineens hoe anders het had kunnen lopen mochten ze toch in Zuid-Amerika geraakt zijn. Dan was ik er niet geweest, of misschien als een Argentijnse versie? Met een weelderige haardos en een olijfkleurige huid die nooit verbrandt? Een mens mag al eens dromen, hè?

Mijn ouders hebben beiden geen rijbewijs, dus wij gingen met de tram of reden met een ouder mee naar school. En zo stonden mijn zusje en ik een keer te wachten langs de weg. In mijn jaszak vond ik een verdwaalde napoleonbol die ik snel, zonder dat mijn zusje het zag, in mijn mond stak want ik wilde hem niet delen. Er stopte een wagen en een mama stapte uit om de koffer te openen, want toen kon je nog ongestoord met een koffer vol kinderen aankomen bij de schoolpoort. Tot mijn verbazing zag ik de jongen zitten waar ik verliefd op was en schoof naast hem in de koffer. Mijn hart klopte zo hard van opwinding en spanning, maar ik durfde niets zeggen. Daarbij hield ik dat snoepje strak op mijn tong geklemd, want snoepgoed was toen iets heel kostbaars en dat deelde je, maar ik vond dat vies. Plots schoot die napoleonbol naar achteren in mijn keel en kreeg ik nog amper adem. Maar ik bleef stoïcijns voor me uit staren. Ik wilde geen dramatische taferelen met een heimlichgreep nu ik naast die jongen zat, maar ook niet uitgemaakt worden voor ‘gierigaard’ omdat ik die napoleonbol niet had gedeeld. Ik zag al sterretjes voor mijn ogen en dacht dat ik elk moment zou flauwvallen toen plots de auto abrupt remde, waardoor wij door de lucht vlogen en de napoleonbol uit mijn keel schoot. Iedereen gilde, maar ik haalde diep adem en niemand zag hoe het snoepje naar voren vloog en tussen opvliegende boekentassen verdween. De moeder en andere kinderen waren in shock toen we bij de schoolpoort aankwamen, maar ik was euforisch: mijn reputatie was gered en ik was niet verstikt door een napoleonbol. Het had ook toen helemaal anders kunnen uitdraaien, dat leven van me.

Ook toen mijn voormalig lief en ik in Australië het lumineuze idee kregen om ’s nachts naakt in de oceaan te duiken. Ach, je bent jong en verliefd en vooral roekeloos, maar de volgende dag werd er aan dat strand iemand doodgebeten door een haai die er blijkbaar al enkele dagen in de baai rondzwom. Onze romantische nachtelijke zwempartij had ook in een heus bloedbad kunnen eindigen met een krantenkop over die domme toeristen die de waarschuwingsborden in de wind slaan. Dat had ook gekund.

En als ik een verblijfsvergunning had gekregen in plaats van een toeristenvisum, dan hoefde ik niet om de drie maanden Australië te verlaten en nadien weer binnenvliegen. En als ik voor één van die reizen niet had beslist om van die gelegenheid gebruik te maken om met een goede vriend door Vietnam te reizen, dan had mijn jaloers lief het niet uitgemaakt en woonde ik misschien wel in Cornwall. En als ik in Vietnam niet het idee had opgepikt om een eigen kledinglijn te beginnen omdat ik daar allemaal prachtige stoffen en goede kleermakers aantrof, dan was ik niet voor het voldongen feit gesteld dat ik beter af was in België om mijn startkapitaal bijeen te verdienen dan als illegale werker in Australië. En als ik niet, het zou tijdelijk zijn, weer naar mijn geboorteland was teruggekeerd, dan had Bert, toen hij dat restaurant in Antwerpen binnenwandelde, mij daar nooit aangetroffen.

En ook al weet ik beter, ik geloof zo graag dat het allemaal in de sterren geschreven stond, want soms zijn al die mogelijkheden te mooi om toevallig te zijn.



SL

Wie een account heeft op Mastodon kan me daar vinden via een klik op onderstaand logo.

© Saul Leiter Foundation

“Eisenhower, man of the Year 1959 Time Magazine” kan Elliot nog net van het reclamebord aflezen, wanneer hij de lijnbus opstapt. Hij fronst zijn wenkbrauwen, bedenkt, ‘Ike nog steeds op de affiche’. Hoe lang hangt die er dan al? Dat moet dan al van januari zijn. Nou, is het geen vuistregel bij reclame, aanvoelen wanneer je eraan begint, maar ook hoe lang het duren moet. Wie wordt de volgende “man of the year” en wie in november onze nieuwe president? Die gluiperd van een Nixon of JFK?

Hij heeft het toch maar gehaald, net op tijd, de autocar vertrekt richting Bronx. Hij is de enige passagier. Hij strekt zijn benen uit, en herinnert wat Edward hem had zitten beleren. “Elliot, Je weet toch dat onze Yankees vanavond tegen de Pitsburgh Pirates spelen, de World series! Alle metro’s in de richting van de Bronx zitten vanaf nu overvol! Ga met de bus naar Greenwich Village. Je moet me niet vertellen, de bus maakt omwegen, het verkeer zal druk zijn, het zijn toch maar zeven haltes”. Edward kan wel eens gelijk hebben.

En of Elliot in zijn nopjes is! Voor een jazzfreak is het immers hoogmis. John Coltrane, (tenor sax) stelt straks zijn nieuw kwartet in de Jazz club Blue Note voor. Aan één stuk neuriet Elliot die mooie ballad “Naïma”. Zou hij het straks aandurven, als amateur bassist, zijn idool Jim Garrison aanspreken.

Pas bij de derde halte, net na de Holland tunnel, stapt er iemand op. Een jonge vrouw, getooid met een muts van de NY yankees. Ze zet zich vooraan. Het valt Elliot op, ze lijkt moedeloos.

Washington Square komt eraan, nog twee haltes voor de boeg! Elliot slentert sloom naar de uitgang, posteert zich vlakbij haar. Ze kijkt op, staart hem aan: “Oh, dan ga jij dan niet naar de game five?”.

“Bespaar me. Jazz, Coltrane in de “Blue Note”, dat staat op mijn programma. Daar ga ik naar toe.”

Tweeëntwintig schat hij haar, ze heeft een te brede mond, een scherpe neus, toch vindt Elliot haar niet onaantrekkelijk, nee, eigenlijk vindt hij ze knap. Maar er is iets met haar, moedeloos had hij eerder gedacht, nee, ze is echt droef.

“Jij lijkt me anders ook niet in stemming voor …“. Elliot hoedt zich om niet te vertrouwelijk over te komen.

“Ik ben helemaal niet in stemming voor de match, nog minder als die schoft van een Gregory daar opdaagt, wie weet samen met mijn zogezegde beste vriendin. En dan heb ik ook nog zijn ticket betaald”. Woedend zwaait ze met de tickets.

“Hierop beter niet in gaan”, oppert Elliot. Maar zij wil het echt kwijt: “Mia sloeg mijn vriend aan de haak, nou weet je het”.

De bus stopt, twee jongens, achttien of wat, de ene een lange slungel, de andere een korte en forse gozer stappen op, zingen luidop de hit van de maand, Chubby Checker: “Come on baby; Let’s do the twist; Take me by my little hand; And go like this”

Zowaar, het meisje deint met haar hoofd mee op die aanstekelijke beat. Elliot merkt zo dat ze een binnenpretje krijgt. Zou het, een plannetje om Gregory en Mia betaald te zetten? Ineens staat ze op en rept ze zich naar hen: “Mooi gezongen, gozers. Hebben jullie tickets voor de match?”.

“Was dat maar waar” zucht de langste, de slungel. “Hier, pak aan”. Ze duwt de tickets in zijn handen. “Die maakt ons toch niet iets wijs?”, vraagt de gestuikte, ongerust. “Nee, kerel, wij zijn de gelukzakken van de dag”, juicht de slungel: “Hier kijk zelf”.

Greenwich Village, de volgende stop! Elliot drukt op de bel, in twijfel hoe hij afscheid van haar kan nemen. Zou iets troostend er toe doen? De deur opent zich. Hij vindt niets, voelt zich een echte snul.

Elliot stapt uit, bijna wordt hij weggeduwd: “Jill, zo heet ik”, hoort hij haar zeggen. Zij stapt warempel mee af, haakt spontaan haar arm in de zijne: “Toon me die Blue Note van jou dan maar eens. Vertel op, hoe heet jij?”.

Diederik Beels


Met dank aan de Saul Leiter Foundation voor het gebruik van de foto Bus, 1954
(saulleiterfoundation.org)

Er is een plaats op aarde waar de beschaving elke dag wankelt op het randje van de afgrond. Geen oorlogsgebied, geen parlementaire zitting, zelfs niet de stamkroeg van doorwinterde voetbalhooligans, maar… de supermarkt. Een ruimte waar het volk zijn ware gedaante toont, waar de etiquette wordt gesmoord onder flikkerende TL-lampen en promotionele stickers. Het oord, ook, waar men zijn waardigheid verruilt voor vier pakken cola aan halve prijs.

1. De intocht der raddraaiers
Ikzelf betreed de supermarkt zoals men een kathedraal nadert: met ingetogen eerbied en het hoofd licht gebogen, alsof ik vergeving vraag voor mijn eigen consumptiedrang. Mijn karretje – dat ik eerst minutieus inspecteer op wiebelwiel en restant-plakkerigheid van vorige eigenaars – houd ik pal achter mij, als een goed opgevoede herdershond.
Mensen die hun karretje zijdelings parkeren in een gangpad, alsof ze de kaassoorten aan een file willen onderwerpen, verdienen geen reprimande, maar een schriftelijke vermaning met blauw lint of wat men in de volksmond noemt: een fikse parkeerboete.

2. Het schappenstaren
Hoe men naar schappen kijkt, zegt meer over zijn ziel dan zijn curriculum vitae. De juiste houding: lichtjes achterovergebogen, handen op de rug gevouwen, geen frons maar een filosofische gelaatsuitdrukking. Men kijkt niet, men observeert. Wie in zijn neus peutert terwijl hij twijfelt tussen zongedroogde tomaatjes of augurken, heeft niet begrepen dat beschaving zich vooral toont in de kleinste momenten.

3. De zuivelzone: toneel van het morele verval
Ik stond recent aan de kaasafdeling. Een man, wiens volume enkel kon worden geëvenaard door zijn onverschilligheid, blokkeerde het volledige gamma aan belegen goudgeel. Toen ik een beleefde kuch uitstootte – de vermaarde Hoofs-kuch, zacht maar autoritair – draaide hij zich om en vroeg: “Moet ik u soms laten passeren?” Waarop ik repliceerde: “U hoeft mij niets. Maar de Gruyère snakt naar frisse lucht.”

4. De wachtrij als lakmoesproef
De kassa is de bekroning van zelfbeheersing. Wie zich opdringt met zijn mandje tegen uw hielen, verdient een subtiele stap op zijn teen, vergezeld van een verontschuldiging die driemaal meer beleefdheid bevat dan strikt noodzakelijk. Wie met zijn kinderen in de rij luidop begint te onderhandelen over TikTok-snoep en cola zero met marshmallowsmaak, zou ik graag willen uitnodigen op een seminarie over geluid als sociale hygiëne.

5. De ultieme zonde: de vergeten tomaat
En wat te denken van zij die in de laatste meter voor de kassa besluiten dat ze toch nog een avocado wensen? Ik noteer hun gezicht. Niet uit wraak, maar om op hun graf ooit een kaartje te leggen met de woorden: “Hier rust degene die de rij verliet.”

Ik zeg u: de supermarkt is geen strijdperk, geen jungle, geen kermis. Het is een theater. En ieder van ons speelt zijn rol. De vraag is: kiest u voor tragikomedie, horror, of waardige stilte? Ik kies – dat spreekt – voor een operette met een licht ironische bariton.

Uw immer neuriënde dan wel ingetogen brommende,
Jean-Pierre Hoofs

OVER JEAN-PIERRE HOOFS
Hij mag dan geen sant in eigen land zijn, Jean-Pierre Hoofs is een man met naam en faam, niet in het minst in het Verenigd Koninkrijk. Hoofs stond decennialang aan het hoofd van de Londense School for Butlers & Hospitality, een instituut met wortels die teruggaan tot de 19^de eeuw. Na een rijkgevuld leven aan de overzijde van het Kanaal resideert de man sinds twee jaar weer in het lieflijke Brugge, zijn beminde geboortestad. Daar vult hij zijn dagen als gepensioneerde zinvol in, onder meer als vlot Engelssprekende gids in het Memlingmuseum. Daarnaast verblijdt én verlicht hij de lezers van Au Parleur met zijn wijze raad voor meer courtoisie en goede manieren.



JV

Mooi Paasweer

-Waar ga jij heen met Pasen?
--Ik ga naar Zicht
-Waar ligt dàt Zicht?
--Dat zoek ik nog wel uit.
-Wat ga je daar doen?
--Genieten van het mooie weer want er staat in de krant:
Mooi Paasweer in Zicht.

Bang banger bangst

Drie dieren komen elkaar tegen.
-Als ik brul, zegt de beer, is het hele bos bang.
--Als ik brul, zegt de leeuw, dan bukt heel Afrika onder de angst.
---En als ik nies, zegt de kip, dan is de hele wereld bang.
Zalige Pasen, Vrolijke Pasen.


Felice